پرورش مهارت شناخت احساسات در کودکان

پرورش شناخت احساسات در کودکان1

پرورش مهارت شناخت احساسات در کودکان

شناخت احساسات

احساسات بخش مهمی از زندگی ما را شکل می دهد و یکی از مهم ترین نیازهای هر فرد در ارتباط با خود و دیگران است.احساسات به زندگی گرما و شور و حرارت می بخشد.لحظه ای زندگی خود را بدون احساسات مجسم کنید؛بی رنگ و بو و خالی از هر گونه هیجان و حرارت.با این حال همه ی ما می توانیم دردسرهایی را که از ناحیه ی احساساتمان کشیده ایم،به خاطر بیاوریم.آنجا که نتوانستیه ایم خشم خود را کنترل کنیم،آنجا که در اندوهی عمیق فرو رفته ایم یا آنجا که به دلیل ترس یا خجالت،بسیاری از کارهایی را که دوست داشته ایم،انجام نداده ایم.افرادی که احساسات خود را به درستی می شناسند و آن را مدیریت می کنند،می توانند به نحو موثری از احساسات خود در زندگی بهره ببرند.

منظور از احساسات انواع واکنش های درونی،بیرونی مرتبط با احساس،هیجان و خلق و خو است که با محرک های درونی و بیرونی برانگیخته می شود،بنابراین وجود احساس ها در درون هر فرد طبیعی است.طبیعی بودن احساس ،مسئله بسیار حیاتی برای پرورش آن است.

یکی از مهارت هایی که کودکان ما برای رسیدن به رشد متعادل باید فرا بگیرند،مهارت های عاطفی است.مهارت های عاطفی،مجموعه ای از تواندمندی های مرتبط با احساسات را در بر میگیرد؛مهارت هایی مانند شناختن احساسات خود و دیگران از روی نشانه های ظاهری  هم چون حالت چهره و بدن،شناخت موقعیت هایی که احساسات مختلف را در ما ایجاد می کنند،توانایی مدیریت و کنترل احساسات و بیان مناسب احساسات به شیوه ای که هم در نظر دیگرا ن مقبول و پسندیده باشد و هم نیازهای درونی ما را برآورده کند.

مهارت های عاطفی زیربنای مهارت های اجتماعی است.کودکانی که در تشخیص،بیان و مدیریت احساسات خود توانا هستند بهتر می توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند.کودکی که می تواند با دقت در نشانه های بدنی خود مانند ضربان قلب،آهنگ تنفس و انقباض عصلات تشخیص دهد در آستانه ی خشم قرار دارد و یا گرفته است که با تنفس عمیق،آرام سازی عضلات،سکوت و پرهیز از هر اقدامی به خود فرصت دهد تا احساس خشم را با آرامش بیشتری پشت سر گذارد و به این ترتیب از هر گونه واکنش مخرب دور بماند،نسبت به کودکی که هنگام خشم فریاد می زند،کتک می زند،اشیاء را پرت می کند و به دیگران آسیب می رساند،بهزیستی بهتری دارد.چنین مهارت هایی در دوران کودکی فرا گرفته می شوند و در دوران نوجوانی و بزرگسالی کیفیت روابط اجتماعی فرد را بهبود می بخشند.نوجوانی که یاد گرفته است همواره به حالت های احساسی خود توجه داشته باشد،هرگاه در موقعیت یا رابطه ای،کم ترین احساس ترس یا ناراحتی را داشته باشد،با اهمیت دادن به احساس خود به فکر می افتد برای آن چاره جویی کند و همین امر او را از بسیاری آسیب ها مضمون می دارد.فردی که می تواند احساسات دیگران را از روی حالت چهره،بدن و صدای آن ها تشخیص دهد،با حساسیت بیشتری به احساسات دیگران پاسخ می دهد و در صورت لزوم با اطرافیان همدلی می کند.چنین فردی محبت و اطمینان اطرافیان را به خود جلب می کند و روابط عمیق تر و پربارتری دارد.

شناخت احساسات کودکان

باید توجه داشت مهارت های عاطفی قابل یادگیری هستند.همان گونه که کودکان راه رفتن،غذا خوردن و دستشویی رفتن را با تکرار و تمرین و تحت آموزش والدین می آموزند،مهارت های عاطفی و شناخت احساسات را نبز به همین شکل یاد می گیرند.آموزش های عاطفی و احساسی از بدو تولد آغاز می شود و با رشد کودک و گسترش توانمندی های او متنوع و وسیع تر می شود.اما بسیاری از والدین به علت آگاهی نداشتن از اهمیت رشد عاطفی و نداشتن مهارت های لازم،به این مقوله بی توجه هستند و حتی با نوع برخورد خود،مانع رشد عاطفی مناسب کودک می شوند.اغلب والدین هنگامی که کودکشان احساسی ناخوشایند پیدا می کند،با انواع ترفندها حواس کودک را پرت می کنند و با دادن خوراکی یا اسباب بازی،سعی می کنند هر چه زودتر او را از احساس بد به احساس خوب بذسانند.برخی والدین از کودک می خواهند نسبت به احساس خود بی تفاوت باشد و اجازه ندهد احساسات منفی،حال او را خراب کنند.آنچه والدین را به این نوع برخورد با احساسات کودک سوق می دهد،دلسوزی برای کودک یا بی حوصلگی خودشان است.از آنجا که سر و کله زدن با یک کودک عصبی یا بد خلق را خسته کننده و دشوار می دانند،ترجیح می دهند هرچه زودتر خود و کودک را از شر احساس منفی خلاص کنند.غافل از این که با این نوع برخورد،فرصت طلایی آموزش مدیریت احساسات به  کودکان را به راحتی از دست می دهند.

رشد اجتماعی – عاطفی و پرورش احساسات به کودکان کمک می کند به درک مثبت از خویش در این جهان برسند و روابط با کیفیت بر قرار کنند.واین همان چیزی است که فرد را به برقراری ارتباط با دیگران بر می انگیزد و مهم تر از آن حل تعارضات،کسب عزت نفس و دستیابی به اهداف را ممکن می سازد.فرصت دادن به کودک برای بنای ساختار اجتماعی – عاطفی استوار،زندگی شاد در دوره های مختلف را فراهم می آورد.کودکان به کمک مهارت شناخت احساسات و مهارت های اجتماعی – عاطفی توانایی بیشتری برای مدیریت استرس و مراقبت از خود در موقعیت های دشوار زندگی را کسب می کنند.

دیدگاهتان را بنویسید